Trình bày đặc điểm sự phân bố dân cư ở nước ta? Địa lý lớp 9

1. Khái niệm và đặc điểm dân số nước ta:

1.1. Ý tưởng:

Quần thể là những nhóm người sống trên một lãnh thổ được đặc trưng bởi các mối quan hệ xã hội, quan hệ kinh tế, trong đó có phân công lao động và cư trú theo lãnh thổ. dân cư hay dân số? là khâu trung tâm của quá trình tái sản xuất xã hội và trong các mối quan hệ tự nhiên – dân cư – kinh tế. dân số chính là yếu tố sáng tạo Những giá trị vật chất và tinh thần cần thiết cho xã hội đều do lao động của con người tạo ra nên dân số là chủ thể của nền sản xuất xã hội.

1.2. Tính năng:

Thứ nhất, có nhiều thành phần dân tộc

– Có 54 dân tộc anh em, đông nhất là dân tộc Kinh (86,2%).

– Đoàn kết tạo nên sức mạnh dân tộc, đa dạng văn hóa…, nhưng vẫn còn tình trạng bất bình đẳng về trình độ phát triển kinh tế, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số có mức sống thấp.

Thứ hai, dân số trẻ

– Theo số liệu thống kê năm 2017, dân số trong độ tuổi 15-64 chiếm 69,3% tổng dân số.

– Lực lượng lao động dồi dào, trẻ nên năng động, sáng tạo, bên cạnh đó khó tìm việc.

Dân số Việt Nam hiện nay là 99.319.481 người (tính đến ngày 27/12/2022 thống kê từ Liên Hợp Quốc).

Dân số Việt Nam hiện chiếm 1,24% dân số thế giới. Về dân số, Việt Nam đứng thứ 15 trên thế giới và vùng lãnh thổ.

Mật độ dân số của Việt Nam là 320 người/km2 (38,05% dân số sống ở khu vực thành thị (37.198.539 người năm 2019).

Độ tuổi trung bình ở Việt Nam là 33,3 tuổi.

Theo dự báo, dân số Việt Nam sẽ tăng trung bình 2.150 người/ngày vào năm 2022.

2. Đặc điểm phân bố dân cư nước ta:

Dân cư nước ta phân bố không đều, có sự khác biệt giữa đồng bằng với trung du và miền núi, giữa thành thị và nông thôn.

Phân bố không đều giữa đồng bằng và miền núi

– Đồng ruộng: Chiếm 1/4 diện tích đất nước nhưng chiếm 3/4 dân số.

Miền núi: Chiếm 3/4 diện tích cả nước nhưng chỉ chiếm 1/4 dân số.

Trích dẫn: Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê: Thông cáo báo chí về kết quả Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019, Đỗmọi ngườiHuh?Sông HỒtừ và Đ.dù che nắngtừ Nam BEo có hai miền với mHởt BẰNG ĐỘ DÂN SỰỒ caoHuh?cả nướcc, tương ứng 1060 ngchao ôitôi/km2 và 757 ngườichao ôitôi/km2. miền trung và tôiĐúngn ngọn núi ở phía bắcHởc và Tây Nguyên là hai vùng có mHởt BẰNG ĐỘ DÂN SỰỒ quần quèHuh?PNHHuh?t, tương ứng 132 ngườichao ôitôi/km2 và 107 ngườichao ôitôi/km2.

Phân bố không đồng đều giữa nông thôn và thành thị

– Nông thôn: chiếm 73,1% nhưng hiện đang có xu hướng giảm

– Thành thị: chiếm 26,9% nhưng với sự phát triển của công nghệ và hiện đại thì tỷ lệ này ngày càng tăng.

– Ở thành thị mật độ dân số rất cao, ở nông thôn mật độ dân số thấp hơn nhiều so với thành thị.

Trích dẫn: Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê: thông cáo báo chí về kết quả Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 Dân số đô thị chiếm 34,4% tổng dân số cả nước. Tốc độ tăng dân số bình quân tại 5 đô thị giai đoạn 2009-2019 là 2,64%/năm, cao hơn gấp đôi tốc độ tăng dân số bình quân hàng năm của cả nước và gấp tới 6 lần mức tăng dân số bình quân chung của cả nước. Tốc độ tăng dân số bình quân ở 5 vùng nông thôn trong cùng thời kỳ. Yếu tố di cư góp phần làm tăng thêm 1,2 triệu dân ở thành thị, chiếm 3,5% dân số thành thị; Sự “chuyển mình” từ xã lên khu phố/phố của nhiều địa phương trong cả nước đã góp phần chuyển 4,1 triệu cư dân hiện là cư dân nông thôn thành cư dân đô thị, tương đương 12,3% dân số đô thị cả nước.

3. Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phân bố dân cư:

Nhìn chung, sự phân bố dân cư nước ta là kết quả tổng hợp của nhiều nhân tố từ: Tự nhiên, đồng thời còn có sự tác động của các nhân tố khác:

3.1. Yếu tố tự nhiên:

Con người là một bộ phận của tự nhiên, đồng thời là một thực thể của xã hội nên chịu sự quy định của các nhân tố tự nhiên và tác động đến sự phân bố dân cư:

Khí hậu: Khí hậu là yếu tố tự nhiên có ảnh hưởng rõ rệt nhất đến sự phân bố dân cư, nơi có khí hậu ấm áp và ôn hòa thường thu hút đông dân cư, trong khi nơi có khí hậu khắc nghiệt (rất nóng hoặc rất lạnh) thì hiếm, đông dân cư hơn. Trên thực tế, loài người tập trung nhiều hơn ở vùng ôn đới, sau đó là vùng nhiệt đới.

Nguồn nước: Nơi nào có nguồn nước, nơi đó có dân cư sinh sống tập trung. Thông thường dân cư tập trung đông đúc ở vùng đồng bằng, nơi có các con sông lớn nhỏ.

Đất đai và địa hình: Đó cũng là một nhân tố ảnh hưởng đến sự phân bố dân cư. Các châu thổ phì nhiêu của các con sông lớn như sông Ấn, sông Hằng, Trường Giang, sông Cửu Long… là những vùng đông dân cư nhất thế giới. Những vùng đất khô cằn ở xavan và xavan khô hạn có rất ít cư dân sinh sống. Vùng đồng bằng có địa hình thấp, đất đai màu mỡ, dân cư đông đúc. Núi cao, đất canh tác ít, đi lại khó khăn, dân cư cũng ít.

Nguồn tự nhiên: dân cư thường tập trung ở những nơi có nguồn tài nguyên phong phú. Tuy nhiên, hiện nay do khai thác quá mức dẫn đến cạn kiệt nguồn tài nguyên thiên nhiên.

3.2. Yếu tố kinh tế – xã hội và lịch sử:

Trình độ phát triển của lực lượng sản xuất: Hiện nay, dân cư có xu hướng tập trung nhiều hơn ở các thành phố lớn, các thành phố công nghiệp, nơi có trình độ phát triển của lực lượng sản xuất. Bởi lẽ, nó đáp ứng được nhu cầu làm việc, cơ sở hạ tầng và tiện nghi của người dân.

Đặc điểm, tính chất của vùng địa lý kinh tế: Người dân thường có xu hướng đổ về các thành phố lớn, khu đô thị. Bởi nơi đây còn cung cấp đầy đủ các điều kiện về giáo dục, y tế và khu vui chơi giải trí.

Phát triển mạnh các doanh nghiệp, khu công nghiệp: Quá trình chuyển dần nền kinh tế từ nông nghiệp sang công nghiệp đã có tác động mạnh mẽ đến dân số hiện nay. Dân cư có xu hướng tập trung ở những nơi có khu công nghiệp, nơi làm việc.

Ảnh hưởng của các chính sách phổ biến của các nước: Một yếu tố cực kỳ quan trọng là ảnh hưởng của nhà nước và chính phủ đối với sự phân bố dân cư. Nhà nước thường có xu hướng hạn chế gia tăng dân số ở các đô thị lớn, dẫn đến tình trạng quá tải và thiếu điều kiện kinh tế, cơ sở hạ tầng để phục vụ người dân. Ngoài ra, khuyến khích trồng ở những nơi hiếm đất như đồi núi, cao nguyên để tận dụng hết tài nguyên của đất.

4. Chiến lược phát triển dân số hợp lý:

Thực hiện các giải pháp kiềm chế tốc độ gia tăng dân số, đẩy mạnh công tác tuyên truyền các chủ trương, chính sách, pháp luật về DS-KHHGĐ đến nhân dân.

Xây dựng chính sách di dân phù hợp nhằm thúc đẩy phân bố dân cư, công việc giữa các vùng dân cư, tránh ùn tắc, thiếu phương tiện cho người dân.

Xây dựng quy hoạch, chính sách phù hợp, đáp ứng xu thế chuyển dịch cơ cấu dân số nông thôn và thành thị.

Đưa xuất khẩu lao động trở thành chương trình lớn với các giải pháp mạnh, chính sách cụ thể để mở rộng thị trường xuất khẩu lao động.

Tăng cường đầu tư phát triển công nghiệp miền trung và miền núi, phát triển công nghiệp nông thôn để khai thác tài nguyên, tận dụng tối đa nguồn lao động của cả nước, tránh tập trung ở các thành phố lớn, đông dân cư.

Phân bố dân cư trên thế giới?

5. Đặc điểm phân bố dân cư trên thế giới:

Khu vực có mật độ dân số >= 250 người/km2: Tây Âu, Caribê, Nam Á, Đông Nam Á, Đông Á.

Khu vực có mật độ dân số <= 5 người/km2: Trung Phi, Bắc Mỹ, Châu Đại Dương.

Sự phân bố dân cư thế giới phụ thuộc vào điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội.

+ Ví dụ ở Đông Nam Á: khí hậu nóng ẩm, đất đai màu mỡ phong phú, mạng lưới sông ngòi dày đặc (thuận lợi cho phát triển nông nghiệp nhiệt đới, phát triển kinh tế biển, nằm trong vành đai khoáng hóa, có nhiều khoáng sản, rừng xích đạo và rừng nhiệt đới ẩm, rất phong cảnh đẹp… đây là nơi tập trung đông dân cư của thế giới.

– Những vùng có khí hậu băng giá, sa mạc khô cằn hay giao thông đi lại khó khăn, kinh tế kém phát triển,… là những vùng dân cư thưa thớt, mật độ dân cư thấp.

Ví dụ: Dân cư Bắc Mĩ phân bố không đều do chịu ảnh hưởng của sự phân hoá tự nhiên, như: Bán đảo Alaska và Bắc Ca-na-đa dân cư ít nhất do khí hậu lạnh; Phía tây, trong khu vực hệ thống sông Giô-đanh dân cư thưa thớt vì chủ yếu là đồi núi.

Ngoài ra, mật độ dân số cũng thay đổi theo thời gian.